Korte introductie

Nederland kent sinds 1892 zijn eigen specifieke nationaliteitswetgeving

Zoals elke wetgeving is deze in de loop van de jaren veranderd. Zo vond er bijvoorbeeld in 1985 een grote verandering plaats waar de wet zodanig anders werd dat deze een nieuwe naam kreeg. Maar zo zijn er ook nog belangrijke wetsveranderingen geweest in 1964, 2003 en 2010. En nog meerdere kleine veranderingen in de loop van de jaren. Ook heeft er in 2019, door een EU rechtsuitspraak, een wetswijziging plaatsgevonden, die nu al gebruikt kan worden (zeer uniek), maar waar men nog steeds aan werkt.  Ook andere gerelateerde wetten zijn veranderd. Bijvoorbeeld sinds 1988 is men volwassen op 18-jarige leeftijd, daarvoor was het 21 jaar.

Deze veranderingen, en de verschillende persoonlijke achtergronden veroorzaken dan ook vaak verwarring bij (voormalige) Nederlanders en zelfs bij de overheid. Wij hebben immers allemaal verschillende datums waarop we zijn geboren, getrouwd, verhuisd, etc.

De overheid, en iedereen, hebben dan ook moeilijkheden om algemeen advies te geven over iemand zijn/haar nationaliteit en zijn/haar rechten. Historisch is het namelijk niet altijd simpel. Deze complexiteit zal, ondanks eventuele toekomstige moderne wetgeving, nog blijven bestaan. Immers er verandert met een potentiële toekomstige wetswijziging niet de eerdere historische complexiteit.

De wetgeving vandaag! Wat u moet weten en waar u op moet letten!

Ondanks de vele wijzigingen blijft Nederland sinds 1892 vasthouden aan het enkele nationaliteitsprincipe. Dit betekent dat men liever niet heeft dat Nederlanders ook een andere nationaliteit hebben of krijgen. Echter, de wereld is zelf niet zo zwart wit en heeft Nederland ook al sinds 1892 het hebben van ook een andere nationaliteit bij bepaalde uitzonderingen toegestaan. Daar staat weer tegenover dat het ook mogelijk is om later alsnog de Nederlandse nationaliteit te verliezen. Minderjarige kinderen zijn een beetje beter beschermd tegen verlies van de Nederlandse nationaliteit. Sinds 2003 zijn er wat meer initiële uitzonderingen bijgekomen.

Deze veranderingen, en de verschillende persoonlijke achtergronden, veroorzaken dan ook vaak verwarring bij (voormalig) Nederlanders, zelfs bij de overheid. Immers hebben we allemaal verschillende datums waarop we zijn geboren, getrouwd, verhuist, etc. De overheid, en iedereen, heeft het dan ook moeilijk om algemeen advies te geven over iemand zijn nationaliteit en rechten. Historisch is het namelijk niet altijd simpel. Die complexiteit zal, ondanks eventuele toekomstige moderne wetgeving, nog blijven bestaan. Immers veranderd met een potentiele toekomstige wetswijziging niet de eerdere historische complexiteit.

U kunt uw Nederlandse nationaliteit in het algemeen op twee manieren verliezen:

1. In eerste instantie bij het krijgen of aannemen van een andere nationaliteit. Er zijn hier beperkte voorwaardelijke uitzonderingen op.
2. In tweede instantie bij het al per uitzondering hebben van een andere nationaliteit door de zogenaamde 10-Jaren Klok. Dit is te voorkomen.

Om dit tot een korte introductie te beperken gaan we hier niet in op de details. Op onze informatiepagina’s (in het Nederlands) kunt u hier meer over vinden en u kunt hier ook bij de Nederlandse overheid verder navraag over doen.

Kinderen van ouders met meerdere nationaliteiten

Kinderen krijgen vaak de nationaliteiten van beide ouders. Dit is niet altijd het geval omdat sommige landen dit niet altijd toestaan. Elk land heeft zijn eigen wetgeving hierover.
Kinderen met tenminste één Nederlandse ouder krijgen sinds 1985 automatisch de Nederlandse nationaliteit bij geboorte. Let op, een ongetrouwde vader is wettelijk (nog) niet de ouder en dit kan door erkenning (van een ongeboren vrucht) of later door wettiging opgelost worden.

Enkel de Nederlandse nationaliteit

Als u enkel de Nederlandse nationaliteit hebt dan kunt U sinds 1985 niet zomaar staatloos worden. Wel kan u gevraagd worden om te bewijzen dat U (nog) Nederlander bent. Dit kan soms moeilijk worden, vooral als u in het andere land illegaal woont, of heeft gewoond.

Uw Nederlandse nationaliteit bewijzen

Zodra u (of uw kinderen) in het buitenland wonen, of hebben gewoond, kan de Nederlandse overheid eventueel vermoeden dat u de betreffende nationaliteit hebt aangenomen. Men wil daarom graag bewijsstukken zien dat men in het land een visum/verblijfsvergunning had, of niet de nationaliteit heeft aangenomen. Of anderzijds dat één van de uitzonderingen van toepassing zijn en men zo niet de Nederlandse nationaliteit kan verliezen. Men kan Uw nationaliteit te allen tijde in twijfel nemen, bijvoorbeeld bij een Nederlands paspoort aanvraag, bij de Nederlandse grens of bij inschrijven bij de Nederlandse gemeente. De Nederlandse overheid vraagt dan soms ook om een gemeentelijk uittreksel van het land waaruit uw status bewezen kan worden. Maar niet elk land heeft zo een burgerlijke gemeenteadministratie, en sommige landen hebben ook niet altijd een goede immigratie administratie.

Hoe langer geleden de betreffende periode hoe moeilijker het kan worden om uw status te bewijzen. Uiteindelijk is dit meestal wel op te lossen, maar het is dus zaak om uw bewijsstukken op te vragen en voor uzelf en het nageslacht goed te bewaren. Dus ook als u enkel Nederlander bent, bewaar oude bewijsstukken van verblijfsvergunningen, visums, etc. Ook is het aan te raden om bij nieuwe paspoort aanvragen uw oude paspoort, welke ongeldig is gemaakt, terug te vragen. Hier kunnen bijvoorbeeld visum stempels in staan die later belangrijk kunnen worden. En ook is het bezit van een Nederlands paspoort een historisch belangrijk bewijsstuk. De overheid zelf houdt de afgifte van Uw paspoort maar een paar jaar in hun administratie (11 jaar voor paspoorten geldig tot 5 jaar en 16 jaar voor paspoorten die langer geldig zijn).

Zodra u wel een andere nationaliteit (erbij) heeft dan zijn bepaalde documenten erg belangrijk. Wij raden dan ook aan dat U altijd zelf een origineel, afschrift of kopie van geboorteakte, huwelijksakte, scheiding, overlijden, inschrijven, uitschrijven, etc bewaart. Deze kunnen voor U of Uw (klein)kinderen erg belangrijk worden. Houdt er rekening mee dat voor buitenlandse documenten de (Nederlandse) overheid soms vertalingen en legalisaties/apostilles wilt hebben, dit is niet altijd nodig. Ook kunnen Nederlandse en EU-gemeentes en instanties meertalige afschriften van aktes verstrekken. Dit voorkomt vaak dat men in het buitenland om vertalingen verzoekt. Hoe lang bewaren? Dit kan zelfs voor de volgende generaties nog belangrijk zijn. Bijvoorbeeld voor kleinkinderen die hun Nederlandse nationaliteit moeten bewijzen. Afhankelijk van een al vermist paspoort van een overleden Opa kan soms erg frustrerend zijn. Bewaar alles dus goed voor uzelf en alle nazaten.

De wetgeving kan weer veranderen

Als u ook een andere nationaliteit heeft dan is het zeker belangrijk om de Nederlandse wetgeving in de gaten te houden. De politiek is op het ogenblik nog verdeeld. Er zijn veel politici die voor een meer moderne en liberale wetgeving zijn. Maar ook genoeg die het zo willen laten, of zelfs het hebben van een andere nationaliteit onmogelijk willen maken. Dit kan dus gevolgen hebben in de toekomstige wetswijzigingen die u, of uw kinderen, direct aangaan.

Blijf op de hoogte!