Oud-Nederlander is de officiële term voor voormalige Nederlanders, jong en oud. Het is velen, helaas vaak onbewust, overkomen. Nederlanders die het Nederlanderschap automatisch verloren door vrijwillige verkrijging van een andere nationaliteit of door langdurig verblijf in het buitenland. Een lichtpuntje is, dat deze oud-Nederlanders sinds 1 april 2022 een nieuw optieverzoek kunnen indienen bij een Nederlandse ambassade of consulaat om het Nederlanderschap te herkrijgen.
Dat is reden tot juichen zou je zeggen, ware het niet dat het herkrijgen van het Nederlanderschap niet zo simpel is als men zou vermoeden. Deze nieuwe en additionele optieprocedure is namelijk alleen mogelijk voor diegenen die kunnen bewijzen dat op het moment van het verlies dit onevenredige gevolgen zou hebben gehad voor hun Unie-burgerschap (rechten EU-burger).
De optieprocedure, wordt bepaald door de zogenaamde evenredigheidstoets en gaat gepaard met het aanleveren van veel bewijzen en documenten. Voor mensen die het Nederlanderschap vele jaren geleden al verloren, is het extra moeilijk of soms zelfs bijna onmogelijk om deze bewijzen nog te kunnen leveren.
De evenredigheidstoets bestond al voor 1 April 2022 en werd toen indien nodig toegepast bij een paspoort of verklaring van Nederlanderschap aanvraag. Dit kwam voort uit de Tjebbes uitspraak. Maar de overheid stelt nu dat dit niet meer kan bij een paspoortaanvraag. Het zal nog juridisch getest moeten worden of dat niet in strijd is met de rechtsuitspraken hieromtrent. Ook komen er per 1 April 2022 ineens andere voorwaarden bij kijken.
Waarom makkelijk doen als het ook moeilijk kan
In plaats van het proces simpel en evenredig te houden lijkt het alsof het alleen maar omslachtiger wordt. Het hele proces was al traag en inefficiënt. Zo mag men blij zijn dat na het opsturen van alle papieren naar Buitenlandse Zaken (BZ) het dossier na 4 maanden tot zelfs een jaar ergens op een bureau van de IND (De Immigratie- en Naturalisatiedienst) beland. Waarna de IND vervolgens weer hun juridisch advies aan BZ geeft.
Nu is na meer dan een jaar aan voorbereiding, de evenredigheidstoets via het optieverzoek ondergebracht in de nationaliteitswetgeving. We zouden verwachten dat het hele proces nu beter zou verlopen. Recente voorbeelden geven aan dat BZ intern nog niet goed voorbereid is. Dat het nieuwe proces nog niet goed bekend is blijkt ook uit het feit dat de website van BZ stelt dat men niet in ieder land een optieverzoek kan aanvragen. Staat je land niet vermeld dan moet je contact opnemen, dit kan soms resulteren in een verkeerd advies. Maar ook de ambassades verwijzen maar al te graag naar elkaar, van het kastje naar de muur effect. Hierdoor wordt alleen een afspraak maken om je optieverzoek in te dienen al bijna onmogelijk gemaakt. Wanneer je belt dan vertrouw je natuurlijk op het advies dat je gegeven wordt.
Foutieve informatievoorziening
Zo krijgen mensen incorrect te horen dat ze de evenredigheidstoets alleen bij een paspoort aanvraag kunnen doen. Dat is de oude procedure van voor 01 april en een te vergeven fout. Maar ook, dat wanneer men nog een geldig Nederlands paspoort heeft en men niks zegt de overheid niks zou weten. Hoe goed bedoeld ook, dit kan voor de desbetreffende persoon alleen maar problemen veroorzaken.
Het ergste voorbeeld is advies om snel de andere nationaliteit op te geven en later het Nederlands paspoort te vernieuwen. Dat zou effectief de persoon mogelijk staatloos maken. Dat is dus zelfs gevaarlijk advies, en dit komt van Consulaire medewerkers bij BZ, ongelofelijk!
Een band met Nederland is onbelangrijk
Het feit dat veel van deze oud-Nederlanders nog steeds een sterke band met Nederland hebben en er bijvoorbeeld nog ouders en/of (klein)kinderen hebben wonen, doet voor de evenredigheidstoets vreemd genoeg geheel niet ter zake. Het gaat hier slechts om de EU-rechten.
Toen Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Ankie Broekers-Knol, de Tjebbes uitspraak en de evenredigheidstoets in de wetgeving moest gaan inschrijven, werd dat beperkt tot slechts de EU uitspraak en wilde men niet ingaan op de vele andere gevallen van mensen die hun binding met Nederland ook zo onevenredig zijn verloren. Zelfs de Nederlandse Raad van State en de vaste Commissie voor Justitie en Veiligheid, adviseerden mevrouw Broekers-Knol om andere voormalige Nederlanders niet uit te sluiten. Helaas, de wetswijziging is er doorgekomen zoals het er nu is.
Daarna stelde de huidige regering in het 2021 coalitieakkoord wel dat;
“De Rijkswet Nederlanderschap leidt in sommige situaties tot onwenselijke problemen. We herzien het automatisme waarbij Nederlanders met een meervoudige nationaliteit buiten het EU-grondgebied (na tien jaar) hun Nederlanderschap verliezen en maken het voor hen makkelijker het Nederlanderschap te behouden naast hun andere nationaliteit of, voor degenen die het na 1 april 2003 verloren, te herkrijgen.”
Helaas is het sindsdien hierover muisstil. We hebben tot nu toe nog geen voorstel tot wetswijziging gezien.
Juridische strijd om Nederlanderschap terug te krijgen
Stichting GOED en andere belangenorganisaties voor Nederlanders in het buitenland, vinden het stuitend dat oud-Nederlanders nog steeds moeten strijden om hun Nederlanderschap terug te krijgen. Wat niet alleen emotioneel een stempel drukt, maar ook mensen op hoge kosten jaagt. Slechts een deel slaagt erin weer ‘officieel’ Nederlander te worden.
Een voorbeeld is Danno die in de VS woont, hij heeft zijn Nederlanderschap in 2016 verloren. Hier kwam hij achter toen hij zijn paspoort wilde vernieuwen. Voor Danno is het Unie-burgerschap belangrijk, omdat hij als bergwachter in de EU wil gaan werken en wonen. Hij probeert al sinds 2017 zijn Nederlandse nationaliteit terug te krijgen. De juridische kosten lopen ondertussen op tot meer dan 10.000 euro.
Hij noemt het zelf de ‘paspoort-afpak-terreur’ en vraagt zich af waar de Nederlandse overheid nu zo bang voor is. Hij is geen gevaar voor Nederland of de Europese Unie, maar wil simpelweg het recht laten zegevieren dat hem, op grond van zijn geboorte, zou moeten toekomen. Zijn status als EU-burger is hem ontnomen en daarmee o.a. het recht om vrij te reizen en te verblijven op het EU-grondgebied.
Stichting GOED ontvangt soortgelijke verhalen ook van andere oud-Nederlanders. Niet alleen vanwege de Unie-burgerrechten, maar ook van mensen die vanwege een binding met Nederland weer Nederlander willen zijn.
Oud Nederlanders willen niets liever dan gewoon weer Nederlander zijn
Als Stichting pleiten wij dan ook voor een algemeen pardon voor al die oud-Nederlanders die dolgraag gewoon weer Nederlander willen zijn.
Zonder hiervoor een juridische strijd te moeten leveren. En dat niet alleen per de zogenaamde 10-jaren Klok 3rde versie (01 April 2003) maar per, de al eerdere problematische 10-jaren Klok 2de versie, dus per 01 januari 1985. En ook voor diegene die hun nationaliteit sindsdien zijn verloren bij een buitenlandse naturalisatie.
Dus voor verlies door RWN Art 15 lid a en c (huidig 1a en 1c) sinds 01 januari 1985 verzoeken wij voor voormalig Nederlanders een pardonregeling en teruggave van de nationaliteit.
Note: De 10-jaren klok is nu gewijzigd in 13 jaar. Zie o.a. de recente informatie over verlies Nederlanderschap op NederlandWereldWijd en IND.
Auteurs: Antonietta Sgherzi en Kris von Habsburg
Ik blijf graag op de hoogte.
het blyft maar kastje naar de muur die in 1964 door beslissing van mijn ouders de za nationaliteit aangenomen heb.
Ik leef sinds 55 jaren in Zwitserland. Heb de Zwitserse nationaliteit en had de Nederlandse nationaliteit toen ik ook nog Zwitser werd, ook behouden. Ik verloor in de 90tiger-jaren omdat ik, na de toenmaals nieuwe Nederlandse regeling meer dan tien jaar in het buitenland woonde. Enkele jaren daarna werd deze regeling weer gecorrigeerd en ik kon mijn Nederlandse nationaliteit weer terugkrijgen en moest Fr. 200.- daarvoor betalen, wat ik dan ook deed. In 2005 heb ik mijn Nederlandse nationaliteit weer verloren omdat mijn pas sinds enige maanden afgelopen was. Ik wilde deze vernieuwen, maar dat was niet mogelijk. Voor vele Zwitsers blijf ik de “Holländer” en in mijn hart blijf ik dat ook en ben er trots op. Ik zou het niet meer als logisch vinden, dat ik mijn NL-nationaliteit zonder obstakels weer terugkrijgen kan.
Ik leef sinds 55 jaren in Zwitserland. Heb de Zwitserse nationaliteit en had de Nederlandse nationaliteit toen ik ook nog Zwitser werd, ook behouden. Ik verloor de NL-nationaliteit in de 90tiger-jaren omdat ik, na de toenmaals nieuwe Nederlandse regeling meer dan tien jaar in het buitenland woonde. Enkele jaren daarna werd deze regeling weer gecorrigeerd en ik kon mijn Nederlandse nationaliteit weer terugkrijgen en moest Fr. 200.- daarvoor betalen, wat ik dan ook deed. In 2005 heb ik mijn Nederlandse nationaliteit weer verloren omdat mijn pas sinds enige maanden afgelopen was. Ik wilde deze vernieuwen, maar dat was niet mogelijk. Voor vele Zwitsers blijf ik de “Holländer” en in mijn hart blijf ik dat ook en ben er trots op. Ik zou het niet meer als logisch vinden, dat ik mijn NL-nationaliteit zonder obstakels weer terugkrijgen kan.
Ook ik ben ongewild en onwetend mijn dierbare nationaliteit van geboorte verloren na langdurig verblijf in Canada voor carrière en familie. Ik heb vele brieven geschreven naar diverse Ministeries, partij leiders en Minister-president Rutte, zelfs de Koning & Koningin. Als Nederlands veteraan ben ik kwaad op de overheid dat mijn nauwe verband en dienst niet ter sprake kwam gedurende mijn vraag voor herziening. Ik hoop echt dat de debatten en consideratie om de rijks wetten te herzien op 3 October dit jaar positief zullen zijn. Het is toch te gek dat er duizenden rondlopen in Nederland met een dubbele nationaliteit en geen cent geven voor hun nieuwe Nederlanderschap terwijl wij alles proberen om ons trots geboorte vaderlanderschap te herstellen! Laten we het niet opgeven. Schrijf aan alle kamerleden en partijleiders on attentie te geven aan dit nog obscure probleem
Ook ik leef sinds vele (33) jaren in Zwitserland. In 2012, toen in Nederland pogingen werden gedaan om de dubbele nationaliteit te gaan verbieden, heb ik besloten om nog snel de Zwitserse nationaliteit aan te vragen. Ik heb in het internet informatie ingewonnen om zeker te zijn, dat de dubbele nationaliteit nog mogelijk was.
Toen ik in 2014 mijn Nederlandse paspoort moest verlengen, kreeg ik te horen, dat ik mijn Nederlandse nationaliteit verloren was. Had ik de Zwitserse nationaliteit aangevraagd omdat ik met een Zwitserse getrouwd was, had ik de Nederlandse nationaliteit mogen behouden. Vreemde redenering. De ambassade wist me ook meteen te vertellen, dat ik in beroep kon gaan, maar dat dat geen resultaat zou hebben.
Het verliezen van mijn Nederlandse nationaliteit heeft me al enige problemen opgeleverd. Zo had ik in 2010 een woning in Lima gekocht (als Nederlander) en kon die in 2016 (als Zwitser) niet verkopen omdat ik de eigenaar niet was. Jaren later, met de hulp van enige advocaten en veel dollars, is het tenminste gelukt om de woning aan mijn peruaanse vrouw te schenken.
De evenredigheidstoest kan me niet helpen om mijn Nederlandse nationaliteit weer terug te krijgen. Dit omdat Zwitserland toen en nu nog deel van Schengen is en de bilaterale overeenkomsten nog gelden.
Ik voel me nog steeds meer Nederlander dan Zwitser en wil na mijn pensioen weer graag in NL wonen.
Ik wil ook graag, zonder obstakels, mijn Nederlandse nationaliteit terug.
In 2019 kreeg ik bericht, In Canada, dat mijn aanvraag aan het minesterie om weer het Ned. staatsburgerschap terug te krijgen was geaccepteerd.
1. Ik moest daarom zelf weer terug te keren naar Nederland om het te aanvaaren (binnen de volgende drie maanden)
2. Mijn vrouw is Canadees, was afgewezen omdat de huwelijks oorkonde in het Engels was en niet kon worden bevestigd zonder een verklaring van de Ontario Min. in Thuder Bay met een bevestiging van het Min van Buitenlandse Zaken in Ottawa. Alles op haar onkosten
Dus heb ik het afgewezen